• العربية
  • English
  • فارسی
 
حضرت مهدی(عج) :

اَكثِروا الدُّعاءَ بِتَعجِیل الفَرَجِ فَاِنَّ ذلِكَ فَرَجُكُم.
برای تعجیل در ظهور من زیاد دعا کنید که خود فَرَج و نجات شما است. (کمال‌الدین، ج ٢، ص ٤٨٥)

   
 
 
 

آيا منكر حديث سبعة احرف كافر است‏


؟ از جمله پيامدهاى حديث سبعة احرف، نسبت كفر به منكر آن است. زيرا نزد برخى از دانشمندان اهل سنت، آن قدر قطعى جلوه نموده است كه منكر آن را كافر دانسته‏اند. آنان حكم به كفر را به دو جهت بيان داشته‏اند:
1. به جهت اين كه روايت سبعة احرف را متواتر دانسته‏اند و كسى كه با علم به تواتر چنين روايتى منكر آن باشد، يا منكر حرفى از آن باشد، كافر شناخته شده است.
2. رواياتى از خود پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آورده‏اند كه ضمن بيان سبعة احرف براى قرآن، جدال و ترديد در آن را كفر مى‏داند كه به آنها اشاره مى‏شود:
الف)
حدثنى يونس بن عبد الأعلى قال: أخبرنا أبن وهب قال: اخبرني سليمان بن بلال، عن يزيد بن خصيفة، عن بسر بن سعيد: إنّ أباجهيم الأنصاري أخبره: أن رجلين اختلفا في آية من القرآن فقال هذا: تلقّيتها من رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و قال الآخر: تلقيتها من رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله فسألا رسول اللّه عنها.
فقال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله: إنّ القرآن أنزل على سبعة احرف. فلا تماروا في القرآن، فإن المراء فيه كفر،
بسر بن سعيد به نقل از ابا جهيم گويد: دو نفر در آيه‏اى از آيات قرآن، اختلاف نمودند و هر كدام مى‏گفت من از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله چنين فرا گرفته‏ام. هر دو نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و آله رفتند و از او قرائت آيه را سؤال نمودند. حضرت فرمود:
قرآن بر هفت حرف نازل شده است. در قرآن، جدال و ترديد ننماييد زيرا
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 125
ترديد و مراء در قرآن موجب كفر است.
ب)
عن ابى هريره: أن رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله قال: أنزل القرآن على سبعة احرف فالمراء في القرآن كفر- ثلاث مرات؛
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: قرآن بر هفت حرف نازل شده است. ترديد و جدال در آن كفر است و حضرت سه مرتبه آن را فرمودند.
ج)
عن بسر بن سعيد، عن أبي قيس مولى عمرو بن العاص، عن عمرو بن العاص إنّ رسول اللّه قال: نزل القرآن على سبعة أحرف على أيّ حرف قرأتم فقد أصبتم فلا تماروا فيه، فإن المراء فيه كفر؛
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: قرآن بر هفت حرف نازل شده و بر هر حرفى كه شما قرائت نموده‏ايد، با واقع منطبق است (يعنى قرآن است) در قرآن مراء و ترديد ننماييد زيرا ترديد در آن موجب كفر است.
د) حدثنا ابن حميد قال: حدثنا حرير، عن مغيرة، عن إبراهيم، عن عبد اللّه قال: من كفر بحرف من القرآن او بآية منه فقد كفر به كلّه؛ عبد اللّه گفت: هر كس به حرفى از حروف قرآن يا به آيه‏اى از آن كفر ورزد، به همه قرآن كفر ورزيده است.
بر اساس روايات مذكور و بر اساس تواتر روايات احرف سبعه، منكر هر حرفى از سبعة احرف، از نظر برخى از دانشمندان اهل سنت كافر مى‏باشد.
ابن قتيبه مى‏گويد:
همه اين حروف (سبعة احرف) كلام خداوند متعال هستند كه روح الامين بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل نموده است.
______________________________
(1) تفسير طبرى، ج 1، ص 41، ح 41، و مسند امام احمد، ج 4، ص 169.
(2) تفسير طبرى، ج 1، ص 35، ح 7 و مسند احمد، ج 1، ص 300.
(3) مسند احمد، ج 4، ص 204.
(4) تفسير طبرى، ج 1، ص 46، ح 58.
(5) تأويل مشكل القرآن، ص 30.
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 126
دكتر حسن ضياء الدين عتر نيز مى‏گويد:
انكار حرف ثابتى از احرفى كه قرآن بر آنها نازل شده است، انكار برخى از آيات كتاب است و انكار وحى الهى است و معتقد به آن در معرض كفر است و بر آن روايت نبوى دلالت دارد كه: ترديد در قرآن كفر است ... و به جهت آن كه احاديث نزول قرآن، متواتر است و منكر احرف سبعه با علم به تواتر آن احاديث، بدون ترديد، كافر است‏ .
بررسى ادعاى كفر براى منكر هر حرفى از حروف سبعه در صورت ثبوت تواتر آن و ثبوت اين كه هر حرفى از نزد خداوند نازل شده، امرى است پذيرفتنى. زيرا به انكار روايت نبوى و به انكار وحى الهى (قرآن) منجر مى‏شود. اما در صورت عدم ثبوت تواتر روايت سبعة احرف- به دلايلى كه در بحث بررسى تواتر گذشت- و در صورت عدم اثبات حروف سبعه براى قرآن، چگونه مى‏توان انكار آن را مساوى با كفر دانست. به ويژه كه روايات دالّ بر كفر منكر آن و اين كه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود «در قرآن مراء ننماييد و ترديد در آن كفر است» ثابت و قطعى نيست. زيرا راوى ابى هريره و عمرو بن عاص است كه هر دو از وثوق محرومند.
چگونه مى‏توان كافر خواند كسى را كه قرآن و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و رسالت آن را قبول دارد و فقط معتقد شده است كه روايت نبوى سبعة احرف مجعول است، و قرآن بر يك حرف نازل شده است. دكتر حسن ضياء الدين عتر، با توجه به همين نكته مى‏گويد:
«در صورت حصول علم به تواتر، كافر است.» نزد كسانى مانند دكتر عتر و ابن قتيبه كه معتقدند تمامى حروف، كلام اللّه و منزل من عند اللّه است و مقصود از حروف هم، الفاظ است، منكر آن منكر قرآن است. ولى اثبات آن براى همگان حاصل نيست؛ بلكه نزد عده‏اى عكس آن ثابت شده است.
روايات مذكور هم ضمن اين كه از نظر سند، قابل قبول نيستند؛ زيرا ابو هريره و
______________________________
(1) الاحرف السبعة و منزلة القراءات منها، ص 100- 101.
(2) همان.
نزول قرآن و رؤياى هفت حرف، ص: 127
عمرو بن عاص در سلسله راويان آنها تضعيف شده‏اند و ديگرانى مانند عبد اللّه كه در روايت چهارم بود، شناخته شده نيست و بر فرض صحت، بيانگر آن است كه اگر كسى كلام و وحى الهى را شناخت و بدان يقين كرد و منكر آن شد، كافر است. آرى، همه مسلمين پذيرفته‏اند كه منكر قرآن، پس از شناخت و سپس انكار آن به سبب لجاجت، كافر است.



 

انجمن‌ها
دانشگاه‌ها
پژوهشگاه‌ها
مراجع عظام
سایر

انتشار محتوای این وبگاه تنها با ذکر منبع مجاز میباشد

X
Loading