مقاله

بررسي تطبيقي روش‌هاي تفسيري فريقين در سازگاري عصمت حضرت داوود و خطاي او

چکيده :

روش‌هاي تفسيري مفسران، يكي از علل اختلاف مفسران در تفسیر آيات است. مفسران در تفسیر آيات 26 ـ 22 سوره ص، در پاسخ به چگونگی جمع میان عصمت حضرت داود و خطای او اختلاف نظر دارند.

تبیین دیدگاه علامه طباطبایی درباره آیات قرآنی ناظر به تفسیر به رأی

علی مدبر (اسلامی)*

استادیار پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ، a.modabber@isca.ac.ir

چکیده:
در آموزه‌های اسلام سخن از «تفسیر به رأی» به میان آمده و با وصف «تفسیر جاهلانه»، از آن نکوهش شده است. راه برون‌رفت از این‌گونه تفسیر، رعایت دقیق روشمندی تفسیر و حفظ شاخصه‌ها و عناصر محوریِ آن است.
از مفسران شیعی که تحقیقی ارزشمند درباره «تفسیر به رأی» دارد، علامه طباطبایی است. وی افزون بر تبیین دقیق روایات نکوهش‌کننده تفسیر به رأی، برخی آیات قرآنی را ناظر به این‌گونه تفسیر دانسته است.

جایگاه مباحث حدیثی در نظریات علوم قرآنی از دیدگاه آیت‌الله معرفت(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین ستار 1 محسن قاسمپور 2 الهام جمشیدی 3
1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 استاد تمام گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

بررسی سندی و دلالی روایتِ «خَیْرٌ لِلنِّسَاءِ أَنْ لَایَرَیْنَ الرِّجَالَ وَ لَایَرَاهُنَّ الرِّجَالُ»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده داود اسماعیلی
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

روایتِ «خیر للنساء» ازجمله از جمله روایات مشهوری است که با عبارات گوناگون در متون‌ تاریخی، اخلاقی و حدیثی شیعه و اهل‌سنت گزارش شده‌ است؛ اما به‌رغم گزارش روایت در متون حدیثی مختلف، به اعتبار سندی آن کمتر توجه شده و بیشتر مطالعات در حوزۀ دلالت این روایت صورت‌ گرفته است.

تفسیر آیۀ «علیکم انفسکم» بر اساس خودباشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد هادی مفتح 1 سیدرضا مؤدب 2 رضا کریمی 3

1 دانشیار.گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 استاد. گروه علوم قرآن و حدیث ،دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران،

3 دکتری تفسیر تطبیقی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم ، ایران.

10.22059/JQST.2023.350326.670081
چکیده

تفسیر آیۀ «علیکم انفسکم» بر اساس خودباشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد هادی مفتح 1 سیدرضا مؤدب 2 رضا کریمی 3

1 دانشیار.گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران.

2 استاد. گروه علوم قرآن و حدیث ،دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم، ایران،

3 دکتری تفسیر تطبیقی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم، قم ، ایران.

10.22059/JQST.2023.350326.670081
چکیده

پنداره نحوست ماه صفر

چکیده:
روایت بشارت دادن به خروج از ماه صفر در مجموعه های روایی شیعه نقل نشده و تنها در دو - سه کتاب معاصر آمده است. هیچ کدام از این کتاب ها سندی برای آن ذکر نکرده و منبع حدیثی کهن یا معتبری برای آن نیاورده اند.

در میان اهل سنت نیز، محدثان مشهور به ساختگی بودن این خبر تصریح کرده اند. حدیث مشابه این خبر با متن: «من بشرنی بخروج آذار فله الجنه» نیز نقل شده که اهل تسنن آن را هم ساختگی دانسته اند،

اما محدثان شیعه هرچند آن را ساختگی نخوانده اند، ولی با توجه به فضا و سبب صدورش، با موضوع نحوست ایام و ماه صفر مرتبط ندانسته اند.

بررسی مقامات و منزلتهای مریم(س)در قرآن کریم

نوع مقاله : مقالۀ علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

اشکان جوانمرد 1 سیدرضا مؤدب 2

1 دانشجوي دكتري دانشگاه قم

2 مدیر گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه قم، ایران

چکیده

حضرت مریم(س)، از زمره پاکان و برگزیدگان خاص الهی است که قرآن کریم، ایشان را به عنوان اسوه و مثل اهل ایمان معرفی نموده است.

ارزیابی تطبیقی مبنای تفسیری تحریف ناپذیری قرآن کریم از منظر علامه طباطبایی و آیت‌ الله جوادی آملی

سیدرضا مؤدب۱، جواد جمشیدی حسن آبادی

چکیده:

مصونیت­ قرآن از تحریف از مهم­­­ترین مبانی تفسیری اغلب مفسران (از جمله علامه­­ طباطبایی و آیت­الله ‌جوادی ­آملی) است.

بررسی سندی و دلالی روایت «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ عَبْداً أَحْیا أَمْرَنَا»
نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

هادی اسلامی
دانشجوی دکتری گروه قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث قم، قم، ایران

10.22052/HADITH.2021.242176.1091
چکیده

احادیث ائمۀ اطهار از سرمایه‌های بزرگ معرفتی و هدایتی در تبیین و تفسیر آیات الهی‌اند. یکی از این احادیث گهربار حدیث «رَحِمَ‏ اللَّهُ‏ عَبْداً أَحْیا أَمْرَنَا»، از امام رضا است که در عیون أخبار الرضاو معانی الأخبار شیخ صدوق آمده است. این روایت از سایر امامان نیز با همین مضمون صادر شده که بیانگر اهمیت آن است.